Dnia 26.11.2021 r. w Dzienniku Ustaw została opublikowana Ustawa z dnia 17 listopada 2021 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw, która wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2022 r. (termin wejścia w życie selektywnego zbierania odpadów budowlanych - 01.01.2023.r). Ustawa wprowadza wiele istotnych zmian w systemie gospodarki odpadami zarówno przemysłowymi jak i komunalnymi.
W ustawie o odpadach:
Zmiana lub dodanie nowych definicji dla: bioodpadów, odpadów żywności, prac ziemnych, odpadów budowlanych i rozbiórkowych oraz odpadów komunalnych. W tym ostatnim przypadku doprecyzowano, że „nie obejmują odpadów z produkcji, rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa, zbiorników bezodpływowych, sieci kanalizacyjnej oraz z oczyszczalni ścieków, w tym osadów ściekowych, pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odpadów budowlanych i rozbiórkowych”. Tym samym takie odpady jak np. odpady ze studzienek kanalizacyjnych (20 03 06) należące do grupy 20 (odpady komunalne) – zgodnie z nową definicją nie będą uznawane za odpady komunalne. W konsekwencji podmioty wytwarzające odpady tego typu będą zobligowane do ich ewidencjonowania (odpady komunalne są z tego obowiązku zwolnione).
Dodano nowy rozdział 2a - Zapobieganie powstawaniu odpadów oraz nowy art. 34a – Krajowy program zapobiegania powstawaniu odpadów – KPZPO. Określono, że zapobieganie powstawania odpadów prowadzi się w szczególności na podstawie KPZPO. Wskazano również że dla szczególnego rodzaju odpadów, jakimi są odpady żywności tworzy się program zapobiegania powstawaniu odpadów żywności. Należy zaznaczyć że KPZPO będzie stanowić załącznik do krajowego planu gospodarki odpadami (KPGO), a program zapobiegania powstawania odpadów żywności stanowić będzie część KPZPO.
Dodano nowy warunek dla uznania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny – „przedmiot lub substancja spełniają szczegółowe warunki uznania danego przedmiotu lub danej substancji za produkt uboczny, jeżeli zostały one określone w przepisach prawa Unii Europejskiej albo w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 6.”;
Dodatkowo, wnioski o wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów muszą zawierać m. in.:
- wskazanie rodzajów odpadów, które mogą utracić status odpadów, w przypadku gdy utrata statusu odpadów jest przewidywana, oraz informacje o spełnieniu warunków określonych w art. 14 ust. 1 pkt 1,
- informacje o spełnieniu szczegółowych warunków utraty statusu odpadów, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 2, jeżeli zostały określone w przepisach Unii Europejskiej albo w przepisach wydanych na podstawie art. 14 ust. 1a,
- proponowane szczegółowe warunki utraty statusu odpadów, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 2, jeżeli nie zostały określone w przepisach Unii Europejskiej albo w przepisach wydanych na podstawie art. 14 ust. 1a;”
Dodanie, że szczegółowe warunki utraty statusu odpadów (konieczne do uznania, że odpad przestaje być odpadem w wyniku recyklingu lub innego procesu odzysku) są określone w przepisach UE lub, jeśli nie zostały tam określone, w zezwoleniu na przetwarzanie odpadów. Szczegółowe warunki utraty statusu odpadów mogą być również zawarte w rozporządzeniach Ministra Klimatu i Środowiska – w ostatnim czasie opublikowano takie rozporządzenia dla destruktu asfaltowego:
https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2021/2067
Podsumowując, nowe wnioski o wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów będą musiały zawierać również wskazanie rodzajów odpadów, które mogą utracić status odpadów oraz proponowane szczegółowe warunki utraty statusu odpadów. Takie informacje znajdą się też w wydawanych zezwoleniach.
W sprawach dotyczących przetwarzania odpadów i uznawania przedmiotu lub substancji za produkt uboczny, wszczętych i niezakończonych decyzją ostateczną przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.
Zezwolenia na przetwarzanie odpadów oraz pozwolenia na wytwarzanie odpadów obejmujące zezwolenia na przetwarzanie odpadów oraz decyzje o uznaniu przedmiotu lub substancji za produkt uboczny wydane przed dniem wejścia w życie ustawy zachowują ważność przez okres, na jaki zostały wydane.
Prowadzenie przygotowania do ponownego użycia, recyklingu lub innego odzysku będzie wymagało dodatkowo podawania masy oraz rodzaju produktów i materiałów powstających w wyniku tych procesów. Takie informacje będą musiałby być podawane zarówno na kartach ewidencji odpadów, jak i w corocznym Sprawozdaniu o wytwarzanych odpadach i gospodarowaniu odpadami. Będzie się to najprawdopodobniej wiązało z wprowadzeniem pewnych zmian w systemie BDO, w modułach związanych z ewidencją i sprawozdawczością. Dla sprawozdań za rok 2021 będą obowiązywać dotychczasowe przepisy.
Dodatkowo zmieniono opisy dla niektórych procesów odzysku określonych w załączniku nr 1 do ustawy. Dodanie możliwości przygotowania do ponownego użycia jako procesów R3-R5
W art. 66 ust.4 dodano „wytwórców odpadów budowlano-rozbiórkowych pochodzących z robót budowlanych prowadzonych przez osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami” jako podmioty zwolnione z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.
W ustawie o odpadach dodano rozdział 6a dotyczący odpadów budowlano-rozbiórkowych, w którym wskazano m.in.:
-Obowiązek selektywnego zbierania i odbierania tych odpadów. Podział na 6 frakcji (drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips, odpady mineralne w tym beton, cegłę, płytki i materiały ceramiczne oraz kamienie);
-Konieczność sortowania na ww. frakcje odpadów budowlano-rozbiórkowych które nie zostały zebrane i odebrane w sposób selektywny.
Obowiązek selektywnego zbierania odpadów budowlano-rozbiórkowych nie będzie dotyczył:
-gospodarstw domowych,
-PSZOKów oraz
-podmiotów zwolnionych z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów na podstawie Rozporządzenia Ministra Klimatu z dnia 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów.
Nieprowadzenie selektywnego zbierania, odbierania i sortowania odpadów budowlanych i rozbiórkowych zagrożone będzie karą z art. 194, czyli administracyjną karą pieniężną od 1000 do 1000 000 zł. Oznacza to, że te kary będą się też wliczały do sumy 150 000 zł w ciągu 10 lat wykazywanej na oświadczeniach o niekaralności.
Powyższe zapisy wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.
W ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach:
Wskazano, że „do postępowania z odpadami budowlanymi i rozbiórkowymi z gospodarstw domowych stosuje się przepisy dotyczące postępowania z odpadami komunalnymi.”
Zaktualizowano zapis dotyczący odpadów przyjmowanych przez PSZOK, doprecyzowując, że w przypadku odpadów budowlanych i rozbiórkowych dotyczy on odpadów z gospodarstw domowych.
Dodano obowiązek nieprzekraczania przez gminy (oraz podmioty odbierające odpady komunalne na podstawie umowy z właścicielem nieruchomości) określonych poziomów składowania:
30% wagowo – za każdy rok w latach 2025–2029;
20% wagowo – za każdy rok w latach 2030–2034;
10% wagowo – w 2035 r. i za każdy kolejny rok w latach następnych
Poziom składowania oblicza się jako stosunek masy odpadów komunalnych i odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych przekazanych do składowania do masy wytworzonych odpadów komunalnych. Do poziomu składowania zaliczać się również będzie odpady poddawane odzyskowi na składowisku odpadów.
W ustawie o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi:
Usunięcie z tekstu ustawy odniesień do „odzysku odpadów opakowaniowych” (w tym DPO i EDPO), pozostawiając wyłącznie recykling.
W art. 21, dla odpadów opakowaniowych z drewna dodano możliwość zaliczania do poziomów recyklingu masy odpadów przygotowanych do ponownego użycia w procesach odzysku R3 lub R12.
Dodano możliwość uznania za masę odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi odpadów opakowaniowych ulegających biodegradacji poddawanych obróbce tlenowej lub beztlenowej, w wyniku której powstaje kompost, materiał pofermentacyjny lub inny materiał wyjściowy.
Przedsiębiorca eksportujący odpady opakowaniowe dołącza do dokumentu EDPR oświadczenie, że odpady opakowaniowe zostały przemieszczone zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania.
Zaświadczenia i oświadczenia dotyczące pomocy de minimis dla podmiotów ubiegających się o zwolnienie z opłaty produktowej będą składane przez system BDO.
Dokumenty DPR i EDPR mają być wystawiane w systemie BDO. Za rok 2022 stosuje się w tym zakresie przepisy dotychczasowe.
W ustawie o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym:
Zaświadczenia i oświadczenia dotyczące pomocy de minimis dla podmiotów ubiegających się o zwolnienie z opłaty produktowej będą składane przez system BDO.
Prowadzący Zakład Przetwarzania ZSEiE będą sporządzać zaświadczenia o zużytym sprzęcie za pośrednictwem konta w systemie BDO. Dodatkowo zaświadczenie będzie zawierać informacje o masie przyjętego zużytego sprzętu z podziałem na sprzęt pochodzący z gospodarstw domowych oraz ze źródeł innych gospodarstwa domowe. Dla zaświadczeń wystawianych w 2022 r. obowiązywać będą przepisy dotychczasowe.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2022 r. , z wyjątkiem zapisów dotyczących odpadów budowlanych i rozbiórkowych w ustawie o odpadach (obowiązek selektywnego zbierania i odbierania oraz kara z art. 194), które wchodzą w życie w styczniu 2023 r.
Link do ustawy:
https://odpady-help.pl/prawo/57
Zdjęcie: dziennikustaw.gov.pl